Kurt Kanunu

Yapıt Hakkında

Cumhurreisi Gazi Mustafa Kemal’e 1926 Haziranında İzmir’de yapılmak istenen bir suikast hükümetçe haber alınmış, yakalanan on sanık İstiklâl Mahkemesi’nde yargılanarak idam edilmişlerdi. Kurt Kanunu romanının ön plânda iki kahramanı Birinci Dünya Savaşı yıllarının iktidar partisi İttihat ve Terakki Fırkası’nın iki elemanı; İaşe nâzırı Kara Kemal ile, eski Ankara valisi Abdülkadir (romanda adı; Abdülkerim)’dir. Roman, İzmir suikastına teşebbüs sırasında ve sonradan, genellikle bu iki kişinin başından geçenleri anlatıyor, ve Abdülkerim’in, Mustafa Kemal’i öldürecek olan eski Lazistan mebusu Ziya Hurşit Bey’le iki adamı; Laz İsmail ve Gürcü Yusuf u, ellerinde bombalar ve tabancalar dolu bir çanta, İstanbul’dan İzmir’e yolcu etmesiyle başlıyor. Gülcemal vapuru hareket edince Abdülkerim, Camgöz adında bir aracıdan yerini öğrendiği Laz İsmail’in evine gider ve İsmail’in güzel metresi Ballı Naciye ile, dört gece üç gün gizli bir aşk yaşar. Eve ansızın, Baytar miralayı Rasim’in çıkagelmesi, Abdülkerim’i şaşırtır. Miralay, Abdülkerim’in nerde olduğunu gene o Camgöz’den öğrenmiştir. Gazeteler suikast teşebbüsünün ortaya çıktığını, suçluların yakalandığını, şimdi de elebaşıların aranmakta olduğunu yazmaktadır. Bu işe sevdiği, saydığı Kara Kemal’in adının da karıştırılmış olduğunu duymak. Miralay Rasim’i telâşlandırmıştır. Abdülkerim, Kara Kemal’i Cerrahpaşa’daki evinde bulur, onu kaçmaya razı eder. İkisi bir süre Abdülkerim’in tanıdığı Semra Hanım’ın konağında gizlenirlerse de, konak kalabalıktır; bu yüzden İstanbul’dan çıkıp Semra Hanım’ın Terkos gölüyle Belgrad ormanları arasındaki Paşa Çiftliği’ne giderler, fakat Abdülkerim’le Kara Kemal’i orada da tanıyanlar olur. Çiftlikte yeni bir çapkınlığı sırasında, Toptancı Şaban’la Sarı Çavuş’un, kendisini öldürmeye hazırlandıklarını öğrenir Abdülkerim. Pusu kurup Şaban’ı öldürür. Kaçarlar. Kara Kemal bu defa, çocukluk arkadaşı Emin Bey’in İstanbul’da Aksaray’daki evine gelir; çok bitkindir; İngiliz veya Alman elçiliklerine sığınarak yurt dışına kaçmak isterse de, yeri bulunur, kuşatılır ve Kara Kemal, yakalanacağı sırada tabancasıyla intihar eder. Sonradan Abdülkerim gelir Emin Bey’in evine sığınmaya. Emin Bey’in kızkardeşi Perihan, göz altında olduklarını söyleyerek içeri almaz onu. Durumu öğrenen Emin Bey çağırmaya koşar, peşinden seslenirse de, Abdülkerim karanlıklarda kaybolmuştur.

Adı “Kurtlukta, düşeni yemek kanundur” sözünden gelen roman böyle biter. Tarih kitaplarında İstiklâl Mahkemesi’nce gıyaben idama mahkûm bu iki sanıktan Kara Kemal’in intihar tarihi 27 Ağustos 1926’dır; Abdülkadir’in de yakalanıp asılması ondan üç gün sonraya 31 Ağustosa raslar. Ziya Hurşit, Laz İsmail, Gürcü Yusuf, Baytar miralayı Rasim, yakalanışlarından bir ay sonra 14 Temmuz 1926’da idam edilmişlerdi.

Kaynak: Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü / Behçet Necatigil

Sinema & TV Uyarlamaları

TV Dizisi

Yıl : 2012

Yapım Şirketi : Pana Film

Yapımcı : Bahadır Özdener

Yönetmen : Yasin Uslu

Oyuncular : Ümit Acar, Ali Başar, Pelin Akil, Bahar Kerimoğlu, İlker Kızmaz

Sinema Filmi

Yıl : 1991

Yapım Şirketi : Sanmal

Yapımcı : Ersin Pertan & İrfan Tözüm

Yönetmen : Ersin Pertan

Oyuncular : Berhan, Şimşek, Şahika Tekand, Yılmaz Zafer, Aslı Altan, Mehmet Akan, Hümeyra Akbay, Rasim Öztekin