Queen Lear

Kraliçe Lear

“Yaş” dedikleri şey… Bir etiket, bir sayı, hüzün yüklü bir yargı. Oyunculukta yaş sınırı olamaz. Çünkü oyunculuk, yaşanmışlıkla şekillenir. Her bir kırışık, her bir çizgi, her bir anıyla... Tiyatroda yaş, bir sınır değil, bir olgunluk meselesidir. Ancak zaman, bazen bu olgunluğu bir engel haline getirebilir. Kimiz zaman da ilerleyen yaştaki oyunculara göre yeterince rol yazılmadığından sahneye çıkma olanağı bulamayabilirler. Aslında her yaş, kendi rolünü bulabilir. Bir oyuncunun gücü, yalnızca yılların hızıyla değil, zamanla şekillenen deneyimle de ölçülür.

Hafızada kayıpların başlangıcını, zihinsel kaybın habercisi olarak görmeyen var mıdır? Okuduğunuz bir kitabın baş karakterinin adını ya da izlediğiniz bir filmin oyuncusunu hatırlayamadığınızda, bilgisayarınıza yaptığınız gibi bir yükseltme satın alabileceğiniz bir mağaza yok. Bu tür hafıza kayıplarını küçük olaylar olarak gülüp geçebiliriz. Ancak titiz ve usta bir oyuncu sahnede repliklerini unutmaya, ezberde zorlanmaya başladığında, hafıza sorunları ne kadar korkutucu olur bir düşünün.

Tamamen kadınlardan oluşan bir yapımda Lear’ı oynayacak ileri yaştaki oyuncu Jane, ölen yakın arkadaşının lise çağındaki kızı Heather’ı replikleri ezberlemesinde yardımcı olması için işe alır. Bu süreçte her ikisi de hayata biraz farklı bir gözle bakmayı öğrenir. Oyunda adeta üçüncü bir karakter olarak yer alan çello, Jane’in duygusal iniş çıkışları, sakinliği ve kaosu yansıtarak bize zihinsel durumuyla ilgili hem görsel hem de işitsel ipuçları sunuyor. Başta bir an evvel gidip arkadaşlarıyla takılmak isteyen ancak sonunda Jane’i takdir etmeye başlayan genç Heather’la aralarında zamanla yakınlık gelişir. Aralarındaki ciddi kuşak farkına rağmen Heather’ın kaybettiği annesine olan özlemi, Jane’in eşinin kaybının acısı, sanatın birleştirici gücü yavaş yavaş aralarında bir bağ kurulmasını sağlar. Yazar Eugene Stickland, ilerleyen yaşlardaki bir oyuncunun Shakespeare’in tragedya kahramanı “Kral Lear” üzerinden kendisiyle yaptığı hesaplaşmayı konu ediniyor. Yaşlılık, gençlik ve kuşak çatışması temalarını işleyen yazar, Jane rolünü ete kemiğe büründürürken, onun zihinsel yorgunluğundan kaynaklanan endişelerini, kaygılarını, deneyimlerini çarpıcı biçimde dile getiriyor. Yaşlanmak, kontrolü elden kaçırmak, muhtaç olmak, başarısızlık korkusu gibi karmaşık duygularla boğuşurken bir yandan rolüne hazırlanmaya çalışan Jane’in yaşadığı zorluklar hayatına arkadaşının kızı genç Heather’ın girmesiyle zamanla hafiflemeye başlıyor. 

12 Şubat 2009'da Calgary'deki Pumphouse Tiyatrosu'nda, Joyce Doolittle Tiyatrosu'nda Urban Curvz Theatre tarafından sahnelenen oyunu, yazar Eugene Stickland arkadaşı Joyce Doolittle’ın 80. doğum günü için hediye olarak yazmıştır. Prömiyer yapımında Joyce Doolittle, Georgina Beaty ve çellist olarak Morag Northy birlikte rol almıştır. Oyun Calgary prömiyerinin ardından North Vancouver’da sahnelendi, Türkiye’de Kenter Tiyatrosu yapımı olarak sahnelenen oyunda Yıldız Kenter rol aldı.

Yazar Eugene Stickland Hakkında:
Eugene Stickland, 24 Eylül 1956'da Regina'da doğdu. 1980 yılında Regina Üniversitesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı alanında onur derecesi ile lisans diplomasını, 1984 yılında ise York Üniversitesi'nde Tiyatro alanında Güzel Sanatlar Yüksek Lisansı'nı aldı. Kızı sanatçı Johanna Stickland Avrupa’da yaşamaktadır. Eugene Stickland halen Calgary'de ikamet etmektedir.

2010-2016 yılları arasında Calgary'deki St. Mary’s Üniversitesi'nde Yazar olarak görev alan yazar hâlâ yaratıcı yazarlık dersleri vermeye devam etmektedir. 2004-2009 yılları arasında, Calgary Herald gazetesinde haftalık köşe yazıları yazdı. 1994-2004 yılları arasında Alberta Theatre Projects’de Konuk Oyun Yazarı olarak çalıştı. 1990-91 yıllarında Regina Üniversitesi'nde Saskatchewan Indian Federated College'da ders verdi. 1984-1987 yılları arasında Toronto'daki Act IV Theatre Co.’da Konuk Oyun Yazarı, 1984-1989 yılları arasında Toronto'da Frontier College'da İletişim Koordinatörü olarak çalıştı. 1989-1992 yılları arasında radyo ve televizyon için serbest yazar olarak çalıştı. Ayrıca Montreal'deki Ulusal Tiyatro Okulu'nda Konuk Oyun Yazarı olarak görev aldı ve genç oyun yazarları için Interplay Tiyatro Festivali’nde Kanada delegesi olarak Townsville, Avustralya’ya gitti.Toronto’daki Frontier College’ın eski yönetim kurulu üyesi, Alberta Playwrights’ Network eski başkanı, Playwrights Union of Canada üyesi ve Auburn Theatre Practitioners Circle kurucu üyelerindendir.

Sahneye konan oyunları arasında: Appetite (2000), Closer and Closer Apart (1999), Noel de Force (Some Assembly Required oyununun Rene Gingras imzalı Fransızca çevirisi, Campaign Jean Duceppe tarafından sahnelenmiştir) (1999), The Hen House (1986), Quartet (1998), A Guide to Mourning (1998 ve 2000), Sitting on Paradise (1996 ve 1999), Excavations (1995 ve 2000) ve Some Assembly Required (1994 ve 1999) yer almaktadır. İki oyunu, Sitting on Paradise ve A Guide to Mourning 1999 yılında Red Deer College Press tarafından, Some Assembly Required ise 1995 yılında Coteau Books tarafından yayımlanmıştır. “All Clear” 2004 yılında yazılmış ve 2009 yılında Arapçaya çevrilmiştir. Diğer yayınları arasında Midlife (2002), Writer’s Block (2008) ve Queen Lear (2010) bulunmaktadır. İlk romanı olan The Piano Teacher (2015), 2016 yılında Calgary Şehri tarafından W. O. Mitchell Ödülü'ne layık görülmüştür.

Aldığı ödüller arasında: A Guide to Mourning için 1997-98 sezonunda En İyi Yeni Oyun, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Performansı (Val Pearson), En İyi Yönetmen (Bob White) ve En İyi Oyun Prodüksiyonu kategorilerinde Betty Mitchell Ödülü; 1995 yılında Some Assembly Required ile Governor-General's Award Drama finalisti; 1995 yılında Excavations için Alberta Oyun Yazarlığı Ödülü; ve 2016 yılında The Piano Teacher ile W. O. Mitchell Ödülü bulunmaktadır.