Zeyyat Selimoğlu
Biyografi
(İstanbul, 31 Mart 1923- İstanbul, 30 Haziran 2000) Öykücü. Seniye Hanım ile armatör Hamdi Selimoğlu ’nun oğlu. Beyoğlu Parmakkapı 29. İlkokul ve Alman Lisesi ’nde okuduktan (1944) sonra İÜ Hukuk Fakültesi ’ni bitirdi (1952). Bir süre Türk Şilepçilik Şirketi ’nde avukatlık yaptı. Mişima, Böll, Lenz, Asturias, Andriç gibi yazarlardan çok sayıda kitap çevirdi. “Yola Çıkarken”, “Deniz Adamları” ve “Bölünmeler” gibi oyunları İstanbul Radyosu ’nda yayınlandı. TV filmleri “Bıldırcınlar” ve “Bir Tren Bekleniyor”un senaryolarını yazdı. PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği (onur) üyesiydi. Nişantaşı ’ndaki evinde akciğer kanserinden öldü; Heybeliada Mezarlığı ’na gömüldü.
“Rize ’nin Köylerinden” adlı yazısıyla Yunus Nadi Armağanı ’nı aldıktan sonra yazmaya ağırlık verdi. Yenilik, Varlık, Türk Dili, Çınaraltı, Tan, Milliyet Sanat ve Gösteri dergileriyle Milliyet gazetesinde yayımladığı öykülerinin yanı sıra radyo oyunları ve çevirileriyle de tanındı. Halikarnas Balıkçısı ’ndan sonra deniz insanını anlatan bir yazar olarak dikkat çekti. Özellikle Direğin Tepesinde Bir Adam geniş ilgi gördü. Öykülerinde genellikle gemicilerin hareketli ve renkli yaşamlarını, serüvenlerini canlı karakterler yaratarak rahat bir anlatımla işledi. Ekmeğini denizden çıkaran Karadeniz insanını bütün gerçekliğiyle ve yalın bir anlatımla yansıtırken ayrıntıları, sevgi ve duyarlıkla yaklaştığı kişilerin psikolojik durumlarını ustaca değerlendirdi.
B. Necatigil “Yer yer şiir yoğunluğu içinde ahenkli gerilimli bir dille yazılmış hikâyelerdeki tazeliğin, çekiciliğin bir nedeni de yazarın, portrelerini çizdiği, maceralarını anlattığı denizcilerin karakter ve iç dünyalarını derinde duyurmasıdır” derken, A. Binyazar onun öykücülüğünü “gerçeğin, humorun ve toplumsal eleştirinin böylesine incelikle kaynaştırıldığı az görülür” biçiminde değerlendirdi. İnsan, deniz, açlık ve yalnızlık gibi temalardan örülü bir alegori niteliğindeki oyunu Koca Denizde İki Nokta, aynı adlı öykü kitabında yer aldı. “Deprem” adlı uzun öyküsü A. Yılmaz tarafından 1981 ’de “Delikan” adıyla filme alındı.
Ödülleri: “Rize ’nin Köylerinden” ile 1950 Yunus Nadi Armağanı (“Bir Yurt Yazısı” dalında); Direğin Tepesinde Bir Adam ile 1970 Sait Faik Hikâye Armağanı; Koca Denizde İki Nokta ile 1974 TDK Öykü Ödülü; Derin Dondurucu İçin Öykü ile 1994 Haldun Taner Öykü Ödülü; 1994 Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü.
Kaynak: Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi
Bütün Yapıtları
Öyküleri:
- Kavganın Sonu ve Başı (1955)
- Direğin Tepesinde Bir Adam (1969)
- Kıçüstünde Toplantı (1971)
- Koca Denizde İki Nokta (1973)
- Karaya Vurdu Deniz (1975)
- Deprem (1976)
- Soyunanlar (1980)
- Çiçekli Dağ Sokağı (1982)
- Gemi Adamları (1984)
- Bir Şarkı Gibiydi (1987)
- Aramızdaydı O Gün (1990)
- Denizlerin İstanbul (1992)
- Derin Dondurucu İçin Öykü (1995)
- Bahar Yorgunluğu (1998)
Romanları :
Anı:
Çocuk Kitapları :
- Yavru Kayık (1979)
- Martılar Adası (1979)
- Uyumsuz Nuri (1981)