Secret Life of Humans

İnsanların Gizli Yaşamı

Bilim insanı ve matematikçi Dr. Jacob Bronowski, 1949’da evine gizli ve kilitli bir oda kurar. Elli yıl sonra torunu Jamie, Tinder’da tanıştığı antropolog Ava ile buluşur. Birlikte -tesadüfen- odanın içindeki sırları keşfederler. Böylece insanlık tarihinin yankıları gün yüzüne çıkar. “İnsanların Gizli Yaşamı” geçmişten beri taşıdığımız kalıntıları ve bizi insan yapan şeyin ne olduğunu sorguluyor : Bizi insan yapan şey şiddet mi? Kişisel çıkarlarımız mı? Geniş hayâl gücümüz mü? Yoksa efsane yaratma yeteneğimiz mi? İlerleyişimizin kaderi kendini iyileştirme yolunda bir ivmeyle ilerlemek mi? Yoksa körü körüne ve tamamen içgüdüsel olarak kendimizi yok oluşumuzun eşiğine getirmiş olabilir miyiz? Peki geriye dönmek hâlâ mümkün mü? Oyun, üç ayrı zaman dilimini kapsıyor: şimdiki zaman (Dr. Bronowski’nin torunu Jamie’nin antropolog Ava ile Tinder randevusuna çıkmasıyla başlayan olaylar dizisi); geçmiş zaman (Dr. Bronowski’nin Dresden'in bombalanması ve binlerce sivilin ölümüne yol açan çok gizli bir projede hükümet için çalıştığı İkinci Dünya Savaşı zamanı kariyeri, Manhattan Projesi ve atom bombası çalışmaları) ve tarihte gidilebilecek en eski zamanlar (atalarımızın yeryüzünde yürüdüğü uzak geçmiş). İkinci Dünya Savaşı, günümüz ve Dr. Bronowski’nin 1974'teki ani ölümünden önceki yılları arasında gidip gelen oyun, onun hikâyesini kullanarak korku ve hayâl gücü gibi modern özelliklerimizin avcı atalarımıza kadar nasıl uzandığını araştırıyor.

Çevirmenin notları :

Gerçek hayattan esinlenerek tasarlanmış olmasının yanı sıra oyunun orijinalinde belirtilen reji fikirleriyle prodüksiyon ve sahneleme anlamında çok çeşitli ve görsel olarak zengin ve yenilikçi imkanlar sunuyor olması oyunu benim için daha da çekici kılıyor. Hem Polonya asıllı bir Yahudi olan Dr. Bronowski'nin hikayesini sapiensin meta-hikayesi ve tek gecelik bir ilişkinin hikayesi ile iç içe geçirerek sahneye taşıyor, hem de bilimsel teorilerle daha da kışkırtıcı ve ilgi çekici bir hale geliyor. Seyirciyi göreceli zaman perspektifi ile Sapiens'in zamanının dünyadaki yaşama kıyasla kısa ve sınırlı oluşu ile yüzleştiriyor. 

“İnsanların Gizli Yaşamı" ilk kez 2017'de Edinburgh Fringe Festival'de sahnelendi. Ödüllü oyun, festivalde kapalı gişe oynadı. 2018 yılında Londra prömiyerini gerçekleştirdi. 

David Byrne, oyunu farklı dönemlere ait iki popüler bilim eserinden esinlenerek yazdı: İlki Jacob Bronowski'nin ilk kez 1973'te yayınlanan belgesel televizyon dizisi “İnsanın Yükselişi” (The Ascent of Man). İkincisi ise Yuval Noah Harari'nin 2014'te İngilizce yayınlanan ve çok satan kitabı “Sapiens: İnsanlığın Kısa Tarihi” (Sapiens: A Brief History of Humankind).