Prima Facie

2018 yılında Avustralya’nın en prestijli tiyatro ödüllerinden olan Griffin Ödülünü (2018 Griffin Award for an outstanding play or play or performance text) kazanan Prima Facie oyunu otantik, yaratıcı ve çağdaş bir Avustralya oyunu olması gerekçesiyle büyük ödüle hak kazandı. Avustralya’daki cinsel saldırı yasasının yetersizliğini vurgulayan oyunun daha sonra İngiltere için de bir versiyonu yazıldı. Son olarak Avustralya’da yapılan basın toplantısıyla oyunun gündem yaratmak üzere 2020 yılında ülke genelinde sahneleneceği duyuruldu.

Oyun hukuk sisteminin tecavüz, cinsel saldırı veya taciz vakalarında kadınlara adalet sağlamada başarısız olduğunu, cinsel saldırı yasalarının yetersiz kaldığını gösteriyor. Ataerkil erkek egemenliğindeki adalet sisteminin eksikliklerini sorguluyor. Yazar her üç kişiden birinin cinsel saldırıya uğradığını söyleyerek ivedi olarak çözüm üretilmesi gereken bu önemli sorunu gündeme getiriyor. Ve cinsel saldırı davalarında kurbanın maruz kaldığı tacize dikkat çekerek yargılanan kim kurban mı yoksa sanık mı sorusunu soruyor? Oyun yeni bir sisteme ihtiyacımız olduğunu, değiştirmemiz gereken bir şeyler olduğunu vurguluyor.

Bu kurgu bir eser ancak herhangi bir zamanda herhangi bir gazetenin manşetinde görebileceğiniz ve okuduğunuzda sizi sarsıp üzebilecek kadar yaygın bir duruma ışık tutuyor. Oyun hukuk sistemine inanan ve yasalarda duyguya yer olmadığını bilen, işinde son dereceli başarılı bir ceza avukatı olan işçi sınıfı kökenli Tessa’nın hikayesini anlatıyor. Pek çok meslektaşı gibi ayrıcalıklı sınıfa mensup değil ama hukuk eğitimini başarıyla tamamlamış işini ciddiye alan ve erkek egemen hukuk alanında başarı kazanan iyi bir avukat. Kazanmak için kurallara inanmak yeterli. Tessa cinsel saldırı suçuyla yargılan müvekkillerini savunurken bile kazanmayı seven biri. Onun sisteme ve yasalara bağlılığı feminizmine baskın çıkıyor. Ancak gün gelip roller değiştiğinde ve diğer tarafa geçip kendini kurban olarak savunmak zorunda kaldığında geçmişte diğer kadınlara ne kadar acımasız davrandığının farkına varıyor.

Yazar Suzie Miller hakkında:

Avustralyalı yazar 2000 yılında Sydney’de yer alan (Playwrights Studio at the Australian National Institute of Dramatic Arts) NIDA’ dan mezun oldu. Aynı zamanda tiyatro yüksek lisansı ve Hukuk yüksek lisansı sahibi olan yazar 2008 yılında tamamen oyun yazmaya başlamadan önce başarılı bir avukat olarak evsizler, cinsel saldırı kurbanları gibi mağdur insanların yaşadıklarına birinci elden tanıklık etti. İnsan hakları ve ceza hukuku alanında çalışan bir savunma avukatı olarak sık sık dehşet verici deneyimler yaşayan insanların ifadelerini almak durumunda kaldı. Tanıklık ettiği hikayeler onun hukuk sistemine bakışını değiştirdi. Sisteme inanmakta zorlanmaya başladı ve sistemdeki eksiklikleri, yasal boşlukları sorgulamaya başladı. İlk aşkı olan yazarlığı sübvanse etmek için Sydney’de avukatlık yapan yazar bir süre sonra National Theatre’dan gelen teklif üzerine işinden ayrıldı.

Suzie Miller önemli konulara değinen karmaşık kişisel hikayeleri ve sahici karakterleriyle adaletsizliği sorgulayan bir yazar. “Suçluluğu kanıtlanana kadar masum olma” görüşünün insan haklarının temeli olduğuna inanan Suzie Miller bu görüşün cinsel saldırı davalarında gerçek adaleti sağlamak yerine baltaladığına inandığını söylemektedir. Suzie Miller “her zaman kurbanlar vardır, ama bu tür davalarda genellikle yargılanan kadınlar olur, tekrar tekrar sorgulanırlar ve başlarına gelen o aşağılayıcı deneyimi yeniden yaşamak zorunda bırakılırlar, sonra da bütün bunlar yetmezmiş gibi bu çirkin suçu işleyen kişiyi ihbar edip yargılanmasını istemelerinin altında yatan nedenlerden şüphe edilir.” diyor.
Yazar hukuk fakültesinde okuduğu günlerden beri bu hikayenin aklında olduğunu belirtiyor. Oyun tecavüzün hukuk sistemi tarafından nasıl geçersiz kılındığını, bu tür bir şiddetin yarattığı hasarı anlamakta yetersiz kalındığını ve adalet bekleyen cinsel saldırı kurbanlarının nasıl yarı yolda bırakıldığını anlatıyor.

Suzie Miller’ın pek çok ödül alan eserlerinin 40’dan fazla prodüksiyonu yapılmış ve Avustralya’nın dışında İngiltere, İrlanda, Kanada, Amerika gibi pek çok ülkede sahnelenmiştir.

Tiyatro -16, İstanbul (2021-2022, 2022-2023, 2023-2024)

İşbu Tiyatro, Ankara (2022-2023)