Réveil des Serpents, Le

Çukur / Yılanların Uyanışı

Derin bir çukura hapsedilen iki adam, suçluluklarını, korkularını, şanslarını ve yaklaşan yılan tehdidini anlamlandırmaya çalışır. Üçüncü biri ortaya çıkar ve onlara kendi mallarıyla birlikte özgürlük potansiyelini de satmayı teklif eder. Peki, onlar bundan faydalanabilecekler mi?

“Çukur”, hapsedilme ve onun saçmalığı, neden öldürdüklerini bile bilmeyen cellatlar hakkında. Evet, onlar öldürüyorlar çünkü onlar yılan ve kimse onların doğasına karşı koyamaz... Tabii her şey başka bir yerde, hatta belki de kafalarının içinde değilse...

İki adamın tutsak edildiği derin bir çukurdan oluşan sade bir ortamda, korku, suçluluk, umut ve kurtarılmanın cazibesi üzerine, kara mizah ve gerçeküstücü öğelerle süslenmiş gerilimli bir alegori kuran Matei Vişniec’in simgesel oyunlarından biridir. 1988 yılında Avrupa komünizminin son günlerinde yazılan bu cesur eser, olağanüstü bir güçle faşizmin, kitlesel düşüncenin ve günümüz dünyasındaki insanlıktan çıkarıcı güçlerin tehlikelerini irdeliyor.

“Çukur”, otoriterlik, suç ortaklığı ve insan ruhu üzerine tüyler ürpertici bir keşif olmaya devam ediyor. Bu sürükleyici oyunda, kendilerini derin bir çukurda kapana kısılmış bulan iki adam korkuları, suçlulukları ve görünmeyen “yılanların” netameli varlığıyla yüzleşiyor. Tecritleri, onlara kaçmaları için şüpheli bir yol sunan gizemli üçüncü bir adamın gelişiyle kesintiye uğruyor.

“31 yaşıma kadar diktatörlük altında totaliter bir toplumda yaşadığımdan dolayı; gönüllü kölelik ve kurban-cellat, mahkûm-işkenceci arasındaki ilişkiyle ilgili konularda her zaman endişe duydum. Bu konuları ele aldım çünkü korkunun sadece gerçeği öldürmekle kalmadığını, aynı zamanda bir canavar fabrikasına dönüştüğünü de keşfettim. Korku dolu bir dünyaya doğanların bazen başka seçeneği yoktur. Önce, giderek korku makinesinin işbirlikçileri, ardından da bireylerin beyinlerini yıkamak ve kontrol etmek için yeni tekniklerin mucitleri hâline gelirler. Beni ilgilendiren bu mekanizmaydı: İnsan hangi noktada insanlığını kaybeder ve farkına bile varmadan bunu nasıl kaybedebilir?” – Matei Vişniec