Hesap Günü

Küçük bir kasabanın sevilen istasyon şefi Thomas Hudetz, kendinden on üç yaş büyük bir kadınla evlidir. Bir gün görev başında, han sahibinin başkasıyla nişanlı olan kızı Anna ile sohbet ederken, Anna birden – Thomas’ın karısının onları perde arkasından izlediğini bile bile – özellikle, Thomas’ı öper. Kısa bir an için Thomas’ın dikkati dağılır ve gelip geçen ekspres tren için zamanında sinyal vermeyi unutur. Sonrasında da iki tren çarpışır, on sekiz kişi ölür. İstasyon şefinin hapse girmemesi için bir tanığa ihtiyacı vardır. Anna kendini suçlu hissettiği için yalancı tanıklık yapar, sinyalin doğru zamanda verildiğini söyler. Ancak her şeyi görmüş olan ve kasaba halkı tarafından da pek sevilmeyen Thomas’ın karısı, gerek Anna’nın yaklaşımına, gerekse insanların kendisine gösterdiği kaba tavırlara dayanamaz ve savcıya kocasının suçlu olduğunu söyler. Thomas hapse girer... Dört ay sonra bir şekilde suçsuz olduğu düşüncesiyle serbest bırakılır, kasabaya döner ve bir kahraman gibi karşılanır. Ama Anna vicdan azabı çekmektedir. Thomas ise “Her zaman görevini yerine getiren, emirlere uyan bir adam” olarak masum olduğunu iddia etmektedir. Anna bir yolunu bulup Thomas’a, onunla gizlice buluşup, konuşmak istediğini söyler. Buluşurlar... Sonrasında da Anna ortadan kaybolur. Vicdan azabına dayanamayarak intihar etmiş olabileceği düşünülürken, bir süre sonra cesedi bulunur ve öldürülmüş olduğu anlaşılır. Çıkan dedikodular ve Thomas’ın garip davranışları sonucu olayların seyri değişir. Artık hedefte bir zamanlar çok sevilen Thomas Hudetz vardır... Vicdanıyla aklı arasında sıkışan Thomas, acaba ne yapacaktır ? “Hesap Günü” yaklaşırken yaptıklarıyla yaşayabilecek midir ? Yargı önüne mi çıkacaktır, yoksa ilâhî adalete mi sığınacaktır ?

Çevirmenin notları :

Yazarın, Nazi Almanyası’na önemli bir gönderme yaptığı oyun ; temelde vicdan sorgulaması üzerine kurulu özgün, güçlü ve sürükleyici yapısıyla, vicdan – akıl, suçlu – suçsuz, iyi – kötü, haklı – haksız, görev, sorumluluk, ikiyüzlülük, masumiyet vb. kavramların anlamı üzerine bizleri düşündürürken, aynı zamanda da insanî olanla olmayanı çarpıcı bir hikâye ile gözler önüne seriyor…

Acaba biz de bir gün ; tıpkı, “Her zaman görevlerini yerine getiren ve sadece emirlere uyduklarını iddia eden (!)” Nazi Almanyası’nın acımasız, faşist subayları gibi, talihsiz Hudetz’in yaşadığı türden ya da benzeri bir durumla karşılaşırsak, vicdanımızı bastırmaya çalışıp, kendimizi ve çevremizi masum olduğumuza ikna etmeye çabalar mıyız ? Yoksa gerçekle yüzleşebilir miyiz ?

Birçok açıdan bakıldığında ; insanî değerleri ön plâna çıkaran, dramatik yapısı sağlam, sürükleyici ve güncel yanıyla da toplumda karşılığı olan başarılı bir dram.
 

 

Yapıt Hakkında

Yazar : Ödön von Horváth

Çevirmen : Ekin Tunçay Turan

Tür : Dram

Bölüm : Tek Perde

Oyuncu Bilgisi : 9 E - 4 K

Yeni Yabancı Oyunlar / Türkçe Kategorisine Geri Dön