Yapıt Hakkında

Feride, İstanbul’da bir subayın kızıdır. Küçük yaşta anası babası ölür. Teyzesinin korumasıyla “Notre Dame de Sion” Fransız yatılı okulunda okur. Çok haşarı olduğu için, okulda ona “Çalıkuşu” adını takarlar. Yaz tatillerini teyzesinin Kozyatağı’ndaki köşkünde geçirir. Teyzesinin oğlu Kâmuran, yakışıklı, sarışın bir delikanlıdır. Zamanla birbirlerini sever, nişanlanırlar. Feride, düğün günü, çarşaflı bir kadının getirdiği mektuptan, Kâmuran’ın İsviçre’de iken Münevver adında hasta bir kızla ilişkisi olduğunu, ona evlenme vaadinde bulunduğunu öğrenir. Her şeyi yüzüstü bırakıp kaçar. Öğretmenlikle, Anadolu’nun Zeyniler köyü. Bursa, Çanakkale, İzmir, Kuşadası gibi çeşitli köy, kasaba ve şehirlerde dolaşır. Güzelliği başına dert açar, her gittiği yerde karşısına bir erkek çıkar, dedikodular olur. Zeyniler köyünde iken tanıştığı ihtiyar doktor Hayrullah Bey’le Kuşadası’nda ikinci kez karşılaşır. Babacan bir adam olan Hayrullah Bey, Feride’yi kızı gibi korur; halkın dedikodusu üzerine dış görünüşü kurtarmak için, onunla kâğıt üzerindeevlenir, fakat aralarındaki ilişki bir baba-kız ilişkisidir. Feride, öğretmenliğe başlayınca bir “günlük” tutmuş, bütün bu maceralı hayatı günü gününe defterine yazmıştır. Hayrullah Bey bu defteri bulur, okur ve saklar. Hastalanınca, Feride’ye kendisinin ölümünden sonra arasıra teyzesinin yanına gitmesini ve verdiği kapalı bir zarfı Kâmuran’a teslim etmesini vasiyet eder. Hayrullah Bey’in ölümünden sonra, Feride vasiyeti yerine getirir. Kısa bir süre için teyzesinin yanına gider, zarfı Kâmuran’a verir. Zarfın içinde, Hayrullah Bey’in bir mektubu ile Feride’nin “günlük”ü vardır. Hayrullah Bey, Kâmuran’a yazdığı mektupta, Feride’yi bir daha bırakmamasını salık vermektedir. Kâmuran, mektubu ve defteri gece sabaha kadar okur, her şeyi öğrenir, ertesi gün yola çıkacak olan Feride’yi bir daha bırakmaz, evlenirler.

Kaynak: Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü / Behçet Necatigil

Yabancı Dillerdeki Baskıları

 

Королёк – птичка певчая

 

Rusça

Черная речка  (Rusya)

2017

 

Čiauškutė

(paperback)

Litvanca

Alma Littera (Litvanya)

2015

 

Çalikushu

 

Arnavutça

Fan Noli (Arnavutluk)

2012

 

Mazputniņš

 

Letonca

Zvaigzne (Letonya)

2010

 

Madárka

 

Macarca

Magyar-Török Barati  (Macaristan)

2003

 

Dnevnik jedne ljubavi: Grmuša

 

Sırpça

Cigoja Stampa (Sırbistan)

2016

 

Grmuša

 

Hırvatça

Znanje (Hırvatistan)

2015

 

Пташка співуча

 

Ukraynaca

Folio (Ukrayna)

2011

 

Королёк – птичка певчая

 

Rusça

Mir Knigi (Rusya)

2008

 

Ցախասարյակը

Ermenice

Grakan Hayrenik CJSC (Ermenistan)

2015

 

ნარჩიტა

 

Gürcüce

Ustari (Gürcistan)

2013

 

Чучулигата

 

Bulgarca

Uniscorp (Bulgaristan)

2010

 

Čiauškutė

(hard cover)

Litvanca

Alma Littera (Litvanya)

2008

Sinema & TV Uyarlamaları

 

TV Dizisi

Yıl : 2013

Yapım Şirketi : Tim’s Production

Yapımcı : Timur Savcı

Yönetmen : Çağan Irmak

Oyuncular : Burak Özçivit, Fahriye Evcen, Begüm Kütük, Hande Soral

 

TV Dizisi

Yıl : 1986

Yapım Şirketi : TRT

Yapımcı : Osman F. Seden

Yönetmen : Osman F. Seden

Oyuncular : Aydan Şener, Kenan Kalav, Sadri Alışık, Eşref Kolçak, HAyati Hamzoğlu, Muazzez Kurdoğlu

 

Sinema Filmi

Yıl : 1966

Yapım Şirketi : Kemal Film

Yapımcı : Osman F. Seden

Yönetmen : Osman F. Seden

Oyuncular : Türkan Şoray, Kartal Tibet, Bedia Muvahhit, Mürüvvet Sim, Feridun Çölgeçen