Vieille dame qui fabrique 37 cocktails molotov par jour, La

Günde 37 Molotofkokteyli Hazırlayan Yaşlı Kadın – ismi de belirttiği üzere – kurgunun, seyircilerin, yazarların, tiyatro yöneticilerinin peşine düşenlerin suratlarına sözel bombalar sallamaktadır. Oyunun kendisi zehirli ve şeytani bir mücevher. Kelimeler dahi azarlıyor: serseri kelimelere şaşkınlık içinde tanıklık ediyoruz. Yakında bizden hesap sormaya gelecek olan zavallıların kehanet habercisi! Tiyatroları yakmaya gelecek olan alçakların. Çünkü onları yok sayıyoruz. Çünkü yalnızca kısırlaştırılmış ve boynuna kravat bağlanmış kelimeler mırıldanıyoruz.

Oyunda; yaradılışın günah keçisi rolünü oynayan yazar, kendi karakterleri tarafından işkenceye uğruyor, şikâyetleriyle, eleştirileriyle, sanat üzerine derslerle taciz ediliyor. Belli bir bakış açısından da bu aykırı varlıklar yalnızca yazarın hayal dünyasının, vicdanının bir yansıması, ilelebet tatmin olmayacak olan bir mükemmeliyetçinin sırnaşık üst benliği, şizofreni meyilli parçalanmış bir kişiliğin tezahürü…

Bu nedenle oyun, sonuçta oldukça yaygın olan, karikatürün, yarı deli yaratıcının, zulüm hezeyanına maruz kalanın, egosantrizm ve megalomani tarafından boğulmuş olanın etrafında dönüyor olabilir. Ancak aksine, Visniec yaradılış üzerine mütevazı ve dokunaklı bir yansıma sunuyor: sanatın kökeninde olan yazarın egosu değil; sanatçının aydınlatmaya çalıştığı dış dünya, onun imgeleri, kokuları, renkleri, beklenmedik ve anlaşılmadık işaretleridir. Reklamlar, afişler, yollardaki panolar, kamusal alandaki sembollerin ve işaretlerin istilası içinde insana zaten mevcut olan şiirsel bir evren oluşturup tamamlanması için de yalnızca onun tarafından okunmasını beklemektedirler.

Ayrıca yazar, “gerçek” hayattan “gerçek” insanlarla karşılaşmasıyla da kaidesinden indirilmiştir. Bir kafede çalışan Maria ve Didier gibi; onların arzu ve ıstıraplarıyla oluşmuş insanlıklarından dolayı da yazara, dünyanın kahraman ve anti kahraman diye ikiye bölünmediğini hatırlatırlar. Çok yürekten ve bol mizahla, Matéi Visniec, kendini yalnızca gerçeğin akışına ve kendi içsel şiirine bırakması, bununla birlikte de gerçekliğin gözleminden sanatsal dönüşüme geçilmesini mümkün kılması; karmaşık, büyülü ve samimi operasyonu da yürütmesi gereken yaratıcının alçakgönüllülük ve megalomani krizlerini tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor…

Visniec, sahnede çok sesli, çok renkli ve çok anlamlı bir dava sunuyor.