Cui Bono?

“Kafesin biri, bir kuş aramaya çıktı.” – Franz Kafka.

“Cui Bono?” Alegorik bir hukuk distopyasıdır. Oyun, “Duvar” isimli otokrat bir ülkede geçer. Yozlaşmışlığın, propagandanın, üstünlerin hukukunun egemen olduğu bu ülkede yargılamalar evrensel hukuk kurallarını ışığında yapılmaz. Sanıklar birbirlerinin dosyalarını hazırlamakta, tanıklara yalan beyanda bulunma hakkı verilmekte, tek bir telefonla “teröristler”, “kahramanlara” dönüşebilmektedir.

“Duvara” ve onun ilkelerine ölümüne sadık olan bir Memur, bir gün kendisini böyle bir yargılamanın ortasında bulur. Görevi esnasında şüpheli gördüğü kişiyi ihbar etmekte 10 saniye geciktiği için “Duvara” ihanet suçlamasıyla yargılanmaktadır.

Nükleer bombaların mahkeme salonunda imha edildiği, tokmak yerine tuvalet fırçasının kullanıldığı, avukatların süper kahraman kostümü giydiği, juri üyelerinin mahkeme esnasında şölendeymiş gibi yemek yediği bu absürt ve kafkaesk yargılama; hukuk sistemlerindeki adaletsizlikleri gözler önüne serdiği gibi, otoriteye mutlak itaat eden bireyin kaçınılmaz yazgısını da ortaya koyar.

“Zaten görmüş olsak bu haberleri hazırlayan gazeteci bozmaları, diğerleri gibi duvara ihanetle yargılanır, kurşuna dizilirdi. Hatta böyle haber yapanları önce kurşuna dizmek, sonra yargılamak gerekir! Bunlara gazeteci bile demeye dilim varmıyor. Gazeteci dediğin sadece bizim ona söylediğimiz şeyleri haber yapmalı! “

Cui Bono, latince “Kimin yararına?” anlamı taşıyan bir hukuk terimidir. Genellikle ceza yargılamalarında kullanılır. Gerçekleştirilen bir eylemin “kimin yararına?” olduğu sorusu cevaplandırılarak, suçun faili belirlenmeye çalışılır.