Close up

Şiddetinin kaynagˆını çocuklugˆunda arayan bir katil, son olmasını yürekten istedigˆi cinayetini is¸lemeden önce hikayesini tamamen kendi perspektifinden yola çıkarak anlatır. I·s¸ledigˆi suçları sanat ile es¸itleyerek bu suçlara üstün bir amaç uyduran bu katil için her s¸ey onun narsisizmi ile ilgilidir. Bu anlatı ile insan kaçırmadan tecavüze, cinayetten ölü seviciligˆe kadar adamın faili oldugˆu birçok olay rahatsız edici ayrıntılarıyla açıgˆa çıkar.

Okuma tiyatrosu, Denis Lavant – Festival Pampa, 2020

Çevirmenin notları :

Koffi Kwahulé’nin 2020’de tek erkek oyuncu için yazdıgˆı Close up metni öncelikle yapısal açıdan yazarın kendine has biçimi dolayısıyla bas¸ka bir anlatım, bakıs¸ ve oyunculuk biçimi öneriyor. I·nsanın olus¸undan bu yana Erkegˆin temsil ettigˆi bütün arketiplere yakın plan yapıyor. Daha derine inmek istiyor. Bunu, daha önce oyunlarında ve romanında kullandıgˆı Ezekiel isimini verdigˆi bir katil, tecavüzcü, pedofil ve nekrofil aracılıgˆıyla yapıyor. O bir sanatçı ve bu sefer istedigˆi bir bas¸yapıtı yaratmak istiyor; amacı, bütün yaratıcı eserlerini, hiçbir telif ücreti kabul etmeden, sadece “anlatmak adına, bir s¸ey kanıtlamak, kendisini savunmak için degˆil”, Hollywood ile paylas¸arak, “ Anne, kedi, baba, köpek, çocuklar, kırmızı balık”ın ekran kars¸ısına geçip izleyebilecegˆi bir aile filmi çekilmesini sagˆlamak.

Yazar, son dönemde her mecrada izledigˆimiz, sürekli bir haber olarak izleyip geçtigˆimiz bir seri katil hikayesinden yola çıkıyor ve genel bir yanlıs¸lıgˆa dikkat çekiyor. Bu yanlıs¸ nerede bas¸ladı? Neden Kabil Habil’i öldürdü? Kadının bu savas¸ta yeri ne? Neye yarıyor? Neye inanıyor/ inandırılıyor? Anne/ Kadın’ın agˆlayan yada orospu gibi olan yada yuva yıkan yada histerik alkolik olarak algılanmasının sebebi ne olabilir? Hollywood’un hayatlarımızdaki yeri ne? Bizlere nasıl idoller sunuyor? Hangi maskelerle yas¸ıyoruz, bu maskeleri atmak mümkün mü? Meme imajı nedir, toplumlarda neyi temsil eder, neden?

Kadının öldükten (öldürüldükten) sonra bile bozulmaya çalıs¸ılan bedeni sahnede, aynı anda bir canavar, katil, iyi egˆitimli bir ogˆul, kurban, sanatçı, peygamber olan bir erkek tarafından, sadece dil ile ele alınıyor. Dilde kabul ettigˆimiz ve normalles¸tirdigˆimiz kadının erkek tarafından bozulan bedeni, imajı, yeri sert bir gerçeklikle sunuluyor. Ezekiel aynı zamanda seyirciye bir lagˆım çukurunda oldugˆumuzu bildiren bir haberci rolünü oynayarak, sanki arada bize yazarın imdadını fısıldayor. Yazar en “zayıf halka” olan, en savunmasız kurbanını (little girl) öldürerek bir bas¸yapıt yaratacagˆına inanan korkak bir katil arketipi aracılıgˆıyla bize sıradanlas¸an s¸iddeti farklı bir yolla anlatıyor. Oyun bize, tiyatro yoluyla bir jazz kompozisyonu, bir müzik dinletiyor. Cesaretli tınılara gitmekten çekinmeyen, Her paragrafın bas¸ka bir enstrumana dönüs¸tügˆü “klasik jazz” metni olarak tanımlayabiliriz.

Hokuscorpus, İstanbul (2022-2023)