Mehmet Yaşın
Biyografi
Mehmet Yaşın (1958, Lefkoşa), günümüz Türk şiirinin özgün şairlerinden biridir. Şiirler, roman ve denemeleri, Türkiye’nin yanı sıra Kıbrıs ve Yunanistan edebiyatına da ait sayılmaktadır. Uluslararası ölçekte en çok tanınan çağdaş Kıbrıs şair ve yazarlarından biridir. Türkçe şiire getirdiği farklı ses ve duyarlık, genellikle, melez edebiyat kaynaklarına, Akdeniz’in Türk ve Yunan kültürlerini harmanlamasına, dramatik ve anlatımcı bir lirizm yaratmasına, Türkçeyi tarihsel ve coğrafi anlamda çoğul biçimde kullanmasına, ayrıca kişisel deneyimleri önemseyen şiirsel izleklerine dayanır.
Çocukluk dönemi boyunca süregiden Kıbrıs’taki toplumlararası çatışmaların derinden etkilediği kozmopolit bir aileden doğdu. Her ikisi de, edebiyat ve kültürle ilgili olan anne ve babası o doğmadan ayrıldılar. 1976’da Türkiye’ye geldi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin Uluslararası İlişkiler Bölümü’nü bitirdi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde siyasal tarih mastırı yaptı. İlk şiir kitabı, İstanbul’da 1985 Akademi Şiir Ödülü kazandı, ancak zamanın askeri cunta yönetimi tarafından toplatıldı ve 1986’da kitapları “zararlı” sayılarak Türkiye’den sınırdışı edildi. İngiltere’ye giderek, Birmingham Üniversitesi Sanatlar Fakültesi’ne bağlı Bizans-Osmanlı ve Modern Yunan Eğitimleri Merkezi’nde yükseklisans eğitimine başladı. Kıbrıslı ve Türk edebiyat ve kültürleri konusundaki çalışmasıyla, Londra Middlesex Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Bir süre Atina Üniversitesi’nde Yunan dili ve edebiyatı dersleri izledi. 1993’de, hakkındaki sınırdışı kararı kaldırılınca İstanbul’a döndü ve ödül kazanan ilk romanını yayımladı, ancak 1996’da yeniden Londra’ya gitti. İngiltere, Türkiye ve Kıbrıs’taki çeşitli üniversitelerde karşılaştırmalı edebiyat, çeviri incelemeleri, yaratıcı yazın, Kıbrıs incelemeleri ve çağdaş Türk edebiyatı dersleri verdi. 2002-2016 yılları arasında Cambridge, Lefkoşa ve İstanbul arasında bir hayat kuran Mehmet Yaşın, bir süreden beridir Atina’da yaşıyor.
Şiirleri, 1979’dan başlayarak, Türkiye, Kıbrıs, Yunanistan, İngiltere ve diğer ülkelerdeki edebiyat dergilerinde yayınlandı. 20’den fazla dile çevrildi, bestelendi, sahneye kondu, görsel sanatlara uyarlandı. 1980 Sonrası Türk şiirinde, farklı çizgideki şiirlerinin yanı sıra, farklı bir anlayışı yansıtan eleştiri yazılarıyla da etkin oldu. ‘Üveyanadil, merkez-çevre kuramı, Türkçe az(ın)lık edebiyatı’ gibi kavram ve yaklaşımları geliştirdi. Şiir ve denemelerindeki izlekler romanlarında da yansımasını buldu. Şiirleri yanında, romanları, denemeleri, edebiyat eleştiri ve incelemeleriyle de bütünlüklü bir edebiyatçı kimliğiyle Kıbrıs, Türkiye, Yunanistan edebiyat ve kültür hayatında dönüştürücü bir rol oynadı.
Bütün Yapıtları
Şiirleri :
- Sevgilim Ölü Asker (1984, 3. basım 1997, Adam, İstanbul.)
- Işık-Merdiven (1986, 2. basım 1997, Adam, İstanbul)
- Pathos (1990, 2. basım 1997, Adam, İstanbul.)
- Sözverici Koltuğu (1993, Adam, İstanbul.)
- Hayal Tamiri (1998, Adam, İstanbul.) Adı Kayıplar Listesinde (2002, YKY, İstanbul.)
- Toplu Şiirler: 1977-2002 (2007, Everest, İstanbul.)
- Turuncu Kuş (2007, Everest, İstanbul.)
- Kalbi Durmuş Zamanda (2009, Everest, İstanbul.)
- Evden Kaçan Çocuk (2013, YKY, İstanbul.)
- Dokuz Şiir Kitabı – Toplu Şiirler: 1975-2013 (2014, YKY, İstanbul.)
- Abuk (2017, Doğan Kitap, İstanbul.)
- Eeen Güzel Şey (2023, İthaki Yayınları, İstanbul.)
Romanları :
- Soydaşınız Balık Burcu (2003: 4. Basım 2014, YKY, İstanbul.)
- Sınırdışı Saatler (2003; 2. basım 2007, Everest, İstanbul.)
- Sarı Kehribar (2014, YKY, İstanbul.)
- "Selam Metin, Ben Berceste" (2024, İthaki, İstanbul)
Deneme, Eleştiri ve Antolojik İncelemeleri :
- Poeturka (1995, Adam, 3. basım 2018, Yitik Ülke, İstanbul.)
- Kozmopoetika (2002, YKY, 3. Basım 2018, Yitik Ülke, İstanbul.)
- Toplu Yazılar: 1978-2005 (2007, Everest, İstanbul.)
- Kıbrıslıtürk Şiiri Antolojisi (1994, YKY, İstanbul.)
- Eski Kıbrıs Şiiri Antolojisi (1999, YKY, İstanbul.)
- Diller ve Kültürler Arası Bir Edebiyat İncelemesi: Kıbrıs Şiiri Antolojisi: MÖ 9. yy.-MS 20. yy. (2005, Adam, İstanbul.)
- Cyprianka: Kıbrıs Şiiri’nin 3000 Yılı (2019, Yitik Ülke, İstanbul)
- Yanan Eve Yolculuklar (2020, Yitik Ülke, İstanbul)
- Başka Evlere Yolculuklar (2022, Yitik Ülke, İstanbul)
Yabancı dillerde yayımlanan eserleri:
Yunanca :
- Άγγελοι Εκδικητές (poetry, trans. Zissis Ainalis, Vakxikon.gr, 2015, Athens.)
- Ομoγενής Ιχθύς (novel, trans. Rodi Tomourzoukgoul, Astarte, 2018, Athens.)
- Κίτρινο κεχριμπάρι (novel, trans. Frango Karaoglan, Astarte, 2020, Athens)
İngilizce :
- Don’t Go Back to Kyrenia (poetry, trans. Taner Baybars, ed. Peter Bush, 2001, Middlesex University Press World Literature Series, UK)
- Wartime (poetry, trans. Taner Baybars, 2007, Happy Dragons’ Press, UK)
- Step-Mothertongue: From Nationalism to Multiculturalism Literatures of Cyprus, Greece and Turkey (ed. Essays, 2000, Middlesex University Press, World Literature Series, UK)
Fransızca:
- Constantinople n’attend plus personne (poetry, trans. Alain Mascarou, Bleu Autour, 2008, Saint-Pourçain-sur-Sioule.)
- La recontre de Sapho et Rumi (poetry, trans. Alain Mascarou-Asli Altug, La Refugee, 2011, Marseilles.)
Almanca :
- Istanbul wartet auf niemanden mehr (poetry, trans. Recai Hallaç, Christina Tremmel-Turan, Tevfik Turan, Auf dem Ruffel, 2014, Hamburg.)
İtalyanca :
- Il drago ha anche le ali (poetry, trans. Rosita D’Amora, Argo, 2008, Lecce.)
- Le ore del confino (parts of a novel and biography, trans. and intro. Rosita D’Amora and Anna Lia Proietti Ergun, Mediterraneo è Cultura, 2008, Lucera.)
- Il vostro fratello del segno dei pesci (novel, trans. Rosita D’Amora and Anna Lia Proietti, Gremese, 2010, Rome.)
Latviesu: - Vecas dziesmas no Jaunas pilsetas (poetry, trans. Uldis Berzins, Adrina, 2008, Riga.)
Felemenkçe :
- De nachtbus (poetry, trans. Dick Koopman, ed. Kees Klock, Uitgeverij Liverse, 2010, Bordeauxreeks, Hoavelaken-Amsterdam.)
Rusça :
- СТРАННАЯ МЕЧТА ГОСПОДИНА ИНКОГНИТО (poetry, trans Maya Meliaeva and others, Sidorovich Publisher, 2020, St. Petersburg)