Alpagut OIayı

1970 yılında, Çorum İl Özel İdaresi’ne bağlı Alpagut Linyit İşletmeleri’nde çalışan 768 işçi, 73 günlük birikmiş ücretlerini alabilmek için işyerini işgal etmişlerdir. Bir İşçi Konseyi kurup, aralarında işbölümü yapar, kapalı durumdaki ocaklarda da üretimi başlatarak, zarar eden işletmeyi kısa sürede kâra geçirip yatırım dahi yapacak hale getirirler. Ne var ki, Ankara’dan gelen Muhafız Birliği gerçekleştirdiği operasyonla işletmeyi işçilerden geri alır, jandarma denetiminde üretim yine eski koşullara döndürülür.

Kısa ömürlü de olsa Alpagut Olayı, işçilerin kendi öz yönetimleri ile başarabileceklerinin çarpıcı bir örneği olmuştur.

Haşmet Zeybek, 1969 yılında Dostlar Tiyatrosu’na katılır ve tiyatronun İşçi Kolu’nda görev alır. Ertesi yıl, ülkemizde yaşanan bu ilk “öz yönetim” denemesini yerinde görmek ve eylemin kahramanları ile konuşmak üzere Alpagut’a gider ve yaşananları oyunlaştırır. Mehmet Akan’ın yönetmenliğinde, İşçi Kolu’nun kollektif katkısıyla yeniden şekillenen oyun, ilk kez 24 Ekim 1971’de, sonrasında 74-75 sezonunda 227 kez sahnelenmiştir.

Haşmet Zeybek’in kaleme aldığı ilk metin 1977’de Kor Yayınları, 1992 yılında ise Koral Yayınları tarafından yayınlanmıştır. Alpagut Olayı, 1978’de Münih’te Türk işçilerden oluşan Arbeiter Theater tarafından Theater Festival’de (29 Nisan – 14 Mayıs), 1989 yılında ise Birikim adlı Türk tiyatro topluluğu tarafından Berlin Ballhaus’ta sahnelendi.