Yapıt Hakkında
Anası ölmüş, yaşlı babasını köyde bırakmış Ali, kasabada bir kereste fabrikasında çalışırken, kavga çıkardığı için işinden atılır; Derviş’in kahvesinde tanıştığı İbram Usta’nın yardımıyla bir inşaata bekçi olur. Yeni arkadaşlarından Çolak ile bir gece, kasabanın genel kadını Gülizar’a gider; karanlıkta iki siyah göze: Gülizar ’ın kızı Zeynep’e âşık olur. Ali ile Zeynep evlenirler. Gülizar, Ali’ye bir at, bir araba alır; Ali şantiyeden ayrılır, yapılara kum çekmeye başlar. Bir gece Gülizar’la kızı kaçırılır. Ali ile Çolak kaçıranları bulurlar. Ali, iki kişiyi öldürmüştür. Zeynep’le kaçar. Yolculuk zahmetlidir; dağ köylerinde dinlenerek, azık alarak kaçmaktadırlar; tek düşünceleri denize ulaşabilmektir. Bir çobandan, dağlarda dolaşan Efe Murat Ağa’nın fakir babası olduğunu öğrenirler. Ali’nin atı ölür. Artık yayadırlar. Derken Murat Ağa çıkar karşılarına ve onlara yardım eder. Peşlerindeki jandarmalardan, birkaç kere güçbelâ kurtulurlar. Korkunun daha da uzağa çektiği deniz günün birinde karşıdan görünür. Murat Ağa’nın yardımıyla, deniz kıyısında bir köyün muhtarına misafir olurlar. Bir motorla karşılardaki adalara kaçacaklardır. Hazırlanırlar, fakat jandarmalar tarafından sarılmışlardır: Murat Ağa vurulur ölür, Ali ile Zeynep teslim olurlar.
Roman, iki bölüm. İki Yıllık Kasabalı genel başlığını taşıyan birinci bölümde Ali’nin iki kişiyi öldürmesine kadarki olaylar anlatılıyor. Delidağları genel başlığını taşıyan ikinci bölüm, Ali ile Zeynep’in kaçışlarının hikâyesidir. Sonuç, yani Murat Ağa’nın vuruluşu ile Ali’nin ve Zeynep’in teslim oluşları, kitabın başındaki birinci bölüme ek’te anlatılmıştır ki, böylece sonuç, önceden belirtilmiş olur, sonucu hazırlayan sebep ve ortamların sıralanmasına ondan sonra geçilir.
Kaynak : Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü / Behçet Necatigil
Sinema & TV Uyarlamaları
TV Filmi
Yıl : 1997
Yapım Şirketi : TRT
Yapımcı : Teoman Ergün
Yönetmen : Fatih Arslan
Oyuncular : Hakan Vanlı, Macit Sonkan, Ayşe Emel Mesçi, Can Kolukısa
Bütün Yapıtları
Romanları:
- Rıza Bey Aile Evi (1957)
- İnsan Kurdu (1959)
- Sabah Olmasın (1967)
- Denizin Kanı (1968)
- Kopuk Takımı (1969)
- Gün Döndü (1974) / Son Yol
- Kayabaşı (1980)
- Alçaktan Uçan Güvercin (1980)
- Kurşun Ata Ata Biter (1983)
- İyi Geceler Dünya (1986) / Sessiz Çığlık
- Ağaçlar Gibi Ayakta (1990)
- Bağışla Onları (1989)
- Alo, Harika Hanım Nasılsınız? (1999)
- Kutup; Bulut (2003)
Öyküleri:
- Hasangiller (1955)
- Vezir Düşü (1957);
- Güzel Avrat Otu (1960)
- Aşkın Dünü Bugünü Yarını (1966)
- Sevmek Diye Bir Şey (1965)
- Yabanın Adamları (1967)
- 36 Kısım Tekmili Birden (1970)
- Bağrıyanık Ömer ile Güzel Zeynep (1972)
- Bahriyeli Çocuk (1976)
- İmbatla Dol Kalbim (1982)
- Ona Sevdiğimi Söyle (1984)
- Ömrüm Ömrüm (1987)
- Aşk Allahaısmarladık (1993)
- Yaz Öpüşleri (1996)
- Dulevi (2003)
- Hepsi Hikâye (2006)
Anı-Deneme- İnceleme Yazıları:
- Ünlü Sinema Rejisörleri (1963)
- Bir Damla Kan Bir Damla Petrol (1965)
- Bizimkisi Zor Zanaat (1990)
- Edebiyat Üstüne Narin (1993)
- Ben Unutmadan (1994)
- Şu Acayip Dünya (1995)
- Geçti Akşam Suları – Ben Unutmadan- 2 (1997)
- Göl Hafif Çalkantılı Olacak (1997)
- Kokulu Kentler (2001)
- Kitaplara Giden Tren (2001)
- Dünya Düzdür (2003)
- Atım Kaçtı Ben Vuruldum (2004)
- Gavur İzmir Güzel İzmir (2004)
- Bir Gün Issız Bir Adaya Düşerseniz (2005)
- Kaş Kaş Üstüne Taş Taş Üstüne (2008)
Mektuplar :
Çocuk ve Gençlik Edebiyatı :
- Deve Tellal, Pire Berber İken… (1970)
- İyilikçii Tilki (1970)
- La Fonten Masalları (1973) (Derleme)
- Bir Küçücük Aslancık Varmış (1975)
- Hoşça Kal Küçük (1979)
- Ezop Masalları (1979) (Derleme)
- Yaramaz Kuzu (1994)
- Otobüsüm Kalkıyor!.. (1996)
- Kerem’i Kimse İstemiyor (1997)
- Güzel Uykular Alara: Çocuklara Her Gece Bir Masal (2001) (Derleme)
- Pıtır’ın Masalları: Pıtır’ın Masalı (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Keloğlan (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Yalancı Tilki ile Doğrucu Nalbant (2000)
- Pıtır’ın Masalları: İyilikçi Şehzade ile İyilikçi Balıkçı (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Küpteki Çil Çil Altınlar (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Kurnaz Tilki ile Tilkiden Daha Kurnaz Tavşan (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Hapşırıklı Minik Cin (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Denizler Sultanı (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Gökten Yıldız Düşüren Zürafa (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Aynalar Gerçekçidir (2000)
- Pıtır’ın Masalları: Ateşler Sultanı ile Sular Şehzadesi (2000)
- Pıtır’ın Masalları: İyilik Eden İyilik Bulur (2000)
- Benim Dedem Bir Tane (2003)
- Bir Varmış Bir Yokmuş Memleketin Birinde… (2007)
- Evlere Şenlik (2008)
- Az Gittik, Uz Gittik, Dere Tepe Düz Gittik (2008)
- Kırmızı Otobüs (2011)