Devlet Ana

Yapıt Hakkında

Güttüğü tezi ilk sayfada Nâzım Paşa’nın “Be biz Osmanlılarız bizde çok insan bulunur” mısrasıyla özetleyen roman, adım kahramanlarından devlet Hatun’un adından alıyor ve Ertuğrul, Osman, Orhan Beylerin yıkılmış, çökmekte Anadolu Selçuk Devletinin Bitinya ucunda Osmanlı devletinin temellerini nasıl attıklarını destanlaştırıyor: Devlet Hatun, Rum Bacıları’nın başına geçtikten sonra Bacı Bey olmuş, Osmanlıların Derin Geçit’i aşmalannda olanca gücünü kullanmıştı. Kancık Vuruş, Uyandırılan Işık, Dost Çelmesi, Derin Geçit diye dört bölüme ayrılmış olan 623 sayfalık romanda Osmanoğullarının çimleniş,filizleniş yılları; Konya’da Selçuklu çözülüşleriyle Bizans sınır kaynaşmaları; savaşçı dervişler, hilebaz keşişler, Sen-jan şövalyelerinden Notüs Gladyüs, Orhan Gazi’nin eşi olunca Nilüfer Hatun adını alan tekfür kızı Lotüs, Şeyh Edebali, Yunus Emre… gibi kişileriyle maceranın, aşkın, inancın, tarih-masal potasında eritilmesiyle yazıya dökülür.

Türk Dil Kurumu 1968 Roman Ödülü’nü kazanan eser, edebiyat dünyamızda tartışmalara konu olmasıyla da ün kazandı. Mehmet Şeyda’nın Türk Romanı (1969) adlı kitabı Devlet Ana romanının olumlu olumsuz yankılan üzerine düzenlenmiş bir açık oturum tutanağıdır.

Kaynak: Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü / Behçet Necatigil